ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ՔԱՋԱՐԱՆ ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԱՆՁՆԱԳԻՐ
(կենտրոնը` քաղաք Քաջարան)
1. ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱԿՆԱՐԿ
Քաջարան խոշորացված համայնքը կազմավորվել է 2017թ.՝ Քաջարան քաղաքային և Քաջարանց, Լեռնաձոր, Գեղի, Նոր Աստղաբերդ գյուղական համայնքների միավորմամբ: Համայնքի կենտրոնը Քաջարան քաղաքն է: Համայնքը ընդգրկում է 21 բնակավայր. Քաջարան քաղաքային բնակավայրը և Քաջարանց, Լեռնաձոր, Փուխրուտ, Կաթնառատ, Ձագիկավան, Բաբիկավան, Անդոկավան, Կավճուտ, Գեղավանք, Գեղի, Գետիշեն, Նոր Աստղաբերդ, Ոչեթի, Աջաբաջ, Կարդ, Ներքին Գիրաթաղ, Վերին Գիրաթաղ, Կիցք գյուղական բնակավայրերը: Անհիշելի ժամանակներից Քաջարանի բնակավայր լինելու մասին են վկայում Գանձասար լեռան վրա մինչև 1950-ական թվականները պահպանված հեթանոսական մատուռը, քաղաքի տարածքում հայտնաբերված հանքախորշերը, ձուլարանների հետքերը, հանքանյութի թափվածքներ: Դրանք վկայում են, որՔաջարանի տարածքում պղինձ են ձուլել դեռևս բրոնզի դարում: Քաղաքի տարածքը մաս է կազմել պատմական Սյունիք նահանգի Ձորք գավառին: Արշակունիների պետության անկումից /428թ/ հետո ողջ Զանգեզուրի հետ միացվել է Իրանին, VII դ վերջերին տիրել են արաբները, IX-Xդդ եղել է Բագրատունիների թագավորության կազմում, իսկ X-XI դդ անկախ Սյունիքի թագավորության կազմում: Քաջարանի Անդոկավան թաղամասի տարածքում է գտնվում Բաղաբերդը, պատմական Հայաստանի խոշորագույն պաշտպանական կառույցներից մեկը; 1170 թ. Բաղաբերդի անկումով /այն դավաճանությամբ գրավեցին Գանձակի սելջուկները Ելակուզամիրայի գլխավորությամբ/ վերացավՍյունյացթագավորությունը: XI-XII դդ տարածքին տիրել են սելջուկները, XIII-XIV դդ՝մոնղոլները,Կարա-կոյունլուևԱկ-կոյունլու թուրքմենական ցեղերը, իսկ XVI դարից՝պարսիկները; XVIII դարի 20-ական թվականներին տարածքի բնակիչները մասնակցելեն Դավիթ-Բեկի գլխավորած ազատագրական պայքարին: 1828թ. Թուրքմենչայի պայմանագրով միանում է Ռուսաստանին, մտնելով նախ Ղարաբաղի պրովինցիայի, ապա՝ Ելիզավետպոլի նահանգի մեջ։ Քաղաքի ընդերքի հետազոտմամբ առաջինը զբաղվել է Գ.Աբիխը՝ 1835թ.: 1850-ին հույները կառուցել են պղնձաձուլական գործարան: 1918-21թթ մտնում է Հայաստանի առաջին Հանրապետությանկազմիմեջ; Բնակիչները ակտիվ մասնակցություն են ունեցել Գարեգին Նժդեհի գլխավորած ազատագրական պայքարին: Սովետական կարգերի հաստատումից հետո՝ 1939-45-ին կատարվել է ընդերքի մանրամասն հետազոտում; 1945-ից շահագործվում է Գանձասարի պղնձամոլիբդենային հանքը, իսկ 1952-ին գործարկվում է ,,ԶՊՄԿ,,ՓԲԸ-ն: Քաջարանի, որպես քաղաքի, ձևավորումը կապված է հանքի շահագործման և կոմբինատի ստեղծման հետ; 1958-ին Քաջարան և Ողջի ավանների միացումով առաջացել է Քաջարան քաղաքը՝ 11 հազարբնակչով, որի գլխավոր հատակագիծը մշակվելէ 1965թ-ին /ճարտարապետներ՝ Ա. Հարությունյան, Հ.Դավթյան և ուրիշներ/ Քաղաքի տարածքում են եղել պատմական հիշատակություն ունեցող հետևյալ բնակավայրերը. Քաջարանց /Կաճաճուտ/, ՎերինՀանդ /Բանիս/. Ողջի. Արալըղ/Արալեզ// գյուղերը; Բաղաբերդ, Զևա, Բաղակուքար, Աչաղու բերդերն ու ամրոցները:
2. ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ՆԿԱՐԱԳԻՐ
Աշխարհագրորեն համայնքը գտնվում է ՀՀ հարավ – արևմուտքում, Զանգեզուրի լեռնաշղթայի արևելյան ճյուղավորումներին, Բարգուշատի լեռնաշղթայի հարավային և Մեղրու լեռնաշղթայի հյուսիսային լեռնաբազուկնրի վրա: Տարածքն ընդգրկում է Ողջի գետի վերին ավազանը և Գեղի գետի ավազանն ամբողջությամբ:
Համայնքի կենտրոն Քաջարան քաղաքը կառուցված է Ողջի գետի 2 բարձրադիր ափերին, բավականին նեղ աստիճանաձև սարավանդի վրա:
Տարածքի մակերեսը
57927 հա
Բարձրությունը ծովի մակարդակից
Առավելագույնը` 3904մ (Կապուտջուղ լ.)
Նվազագույնը` 1200 մ
Քաջարան քաղաքի բարձրությունը ծովի մակարդակից
1750-1850մ
Մակերևույթի մասնատվածությունը
Հորիզոնական 1,0-1,5 կմ/կմ2
Խորքային` 201-300մ (մասնատվածության հարաբերական բարձրությունը)
Սելավավտանգավորությունը
Կարգը` 1-ին կարգ
Հաճախականությունը` ուժեղ
Սելավաբերությունը` ուժեղ (15-35 մ3/կմ2)
Տիպը` ցեխաքարային
Սեյսմիկ շրջանացումը
Գտնվում է 9 բալանոց ուժգնության գոտում
Սողանքավտանգավորությունը
Բարձր վտանգավորության գոտի է: Առկա են խոշոր սողանքային տարածքներ` մի քանի ակտիվ օջախներով:
3. ՀԱՄԱՅՆՔԻԿԼԻՄԱՅԱԿԱՆՀԱՄԱՌՈՏԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ
Մթնոլորտային տեղումներիմիջինտարեկանքանակը (մմ)
45.75 մմ
Օդիմիջինջերմաստիճանըհունվարին (0C)
3,2
Օդի միջինջերմաստիճանըհուլիսին(0C)
20,8
4.ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
1. Համայնքում ընդգրկված բնակավայրերը և դրանց հեռավորությունը համայնքի կենտրոնից /կմ/
1.1 Քաջարան
0
1.2 Քաջարանց
3
1.3 Լեռնաձոր
4
1.4 Փուխրուտ
11,5
1.5 Կաթնառատ
18
1.6 Ձագիկավան
9,5
1.7 Բաբիկավան
12
1.8 Անդոկավան
11,2
1.9 Կավճուտ
13,5
1.10 Գեղավանք
19
1.11 Գեղի
24
1.12 Գետիշեն
27
1.13 Նոր Աստղաբերդ
30,4
1.14 Ոչեթի
1.15 Աջաբաջ
29,5
1.16 Կարդ
29
1.17 Ներքին Գիրաթաղ
33
1.18 Վերին Գիրաթաղ
21
1.19 Կիցք
32
2. Նախկին (ՀԽՍՀ) վարչական շրջանի անվանումը
Ղափանի շրջան
3. Համայնքի հեռավորությունը՝
3.1) մայրաքաղաքից (կմ)
330
3.2) մարզկենտրոնից (կմ)
25
3.3) պետական սահմանից ուղիղ գծով (կմ)
3.4) նախկին շրջկենտրոնից (կմ)
3.5) միջպետական նշանակության ավտոճանապարհից (կմ)
3.6) երկաթուղային կայարանից (առկայության դեպքում) (կմ)
-
4. Համայնքի բարձրությունը ծովիմ ակերևույթից (մ)
5. Համայնքի վարչական տարածքը (քառ. կմ/հա)
579,27
57927
6․Սահմանակից համայնքների անվանումները
Կապան, Սիսիան, Տաթև, Մեղրի
7. Համայնքապետարանի էլեկտրոնային փոստի հասցեն
qajaran.syunik@mta.gov.am
8. Համացանցային պաշտոնական կայքի հասցեն
kajaran.am
9. Համայնքի ղեկավարի հեռախոսահամարը
077844844
10. Համայնքապետարանի հեռախոսահամարը
028532181
11․Համայնքի հեռախոսային կոդը
0285
12․Համանքում փոստային բաժանմունքի առկայությունը (այո, ոչ)
Այո
13.Համայնքապետարանի փոստային դասիչը
3309
14.Հաստատված գլխավոր հատակագծի առկայությունը (այո, ոչ)
Ոչ
15. Քաղաքացիների սպասարկման գրասենյակի առկայությունը (այո, ոչ)
5.ԲՆԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԿԱԶՄԸ
2018թ.
1. Մշտական բնակչության թվաքանակը
8233
2. Գրանցված ծնունդների քանակը
64
2.Մահացության դեպքերի քանակը
52
3.Ամուսնությունների քանակը
4. Ամուսնալուծությունների քանակը
870
5. Տնային տնտեսությունների թիվը
6.Ընտանեկան նպաստ ստացող տնային տնտեսությունների քանակը
7. Կենսաթոշակառուների քանակը
1589
8. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց քանակը
328
6. ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ, ԿՐԹԱԿԱՆ, ՄԱՐԶԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
1. Գրադարանների քանակը
7
2. Արվեստի դպրոցների քանակը
1
3. Երաժշտական դպրոցների քանակը
4. Նախադպրոցական հիմնարկների քանակը
5. Հանրակրթական դպրոցների քանակը
6. Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) ուսումնական հաստատությունների քանակը
7.Միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունների քանակը
8. Բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների քանակը
19. Մարզադպրոցների քանակը
7. ԲՆԱԿԵԼԻ ՖՈՆԴ
1.Համայնքի բնակարանային ֆոնդի ընդհանուր մակերեսը (մ2)
276512
2. Բազմաբնակարան շենքերի ընդհանուր թիվը
75
3. Բնակելի տների (առանձնատների) ընդհանուր թիվը
8.ՀՈՂԱՅԻՆ ՖՈՆԴ ԵՎ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ
1.Հողեր, ընդամենը (հա)
58210,3
2.Գյուղատնտեսական նշանակության հողեր (հա)
29544,0
3.Բնակավայրերի ընդհանուր տարածքը(հա)
505,2
4. Խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակը
612
6. Մանր եղջերավոր անասունների (ոչխար և այծ) գլխաքանակը
3100
7. Խոզերի գլուխաքանակը
138
8. Գյուղատնտեսական տեխնիկա
8.1 տրակտորներ (քանակը)
8.2 կոմբայններ (քանակը)
9. Գյուղացիական տնտեսությունների թիվը
538
9. ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐ
1. Էլեկտրական ենթակայանների քանակը
2. Համայնքում գազիֆիկացման առկայությունը (այո, ոչ)
3. Համայնքում աղբավայրի առկայությունը (այո, ոչ)
4. Գերեզմանատան առկայությունը համայնքում (այո, ոչ)
5. Համայնքային ենթակայության ճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)
113,3
6. Կոմունալ և ճանապարհաշինական տեխնիկայի առկայությունը
6.1 Ինքնաթափ բեռնատար մեքենաների քանակը
6.2 Էքսկավատորների քանակը
6.3 Թրթուռավոր տրակտորների քանակը
6.4 Գրեյդերների քանակը
6.6 Աղբատար մեքենաների քանակը
2
6.7 Բազմաֆունկցիոնալ կոմունալ մեքենաներիքանակը
6.8 Վակումային փոշեկուլ մեքենաներիքանակը
6.9 Ավտոաշտարակների քանակը
7. Համայնքի տարածքով անցնող միջպետական և հանրապետական նշանակության ավտոճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)
≈18
8. Համայնքի տարածքում գործող առևտրային բանկերի մասնաճյուղերի առկայությունը (այո, ոչ) և դրանց քանակը
9. Ներհամայնքային երթուղիների առկայությունը (այո, ոչ)
10. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐ
Համայնքի վարչական բյուջեի եկամուտներ (հազ. դրամ)
Ընդունված բյուջե
Փաստացի
1.Ընդամենը եկամուտներ
563 355
563 228
2. Հարկային եկամուտներ, ընդամենը
այդթվում`
70 440
70 954
2.1 հողի հարկ
990
1003
2.2 գույքահարկ
69 450
69 951
3. Պաշտոնական տրանսֆերտներ, ընդամենը
3.1 դոտացիա
132 521,7
3.2 սուբվենցիա
44 896,4
4.Մուտքեր հողի օտարումից
13 000,0
13 258,3
Համայնքի վարչական բյուջերի ծախսեր (հազ. դրամ)
1. Ընդամենը ծախսեր
424 545,0
422 175
Համայնքի ֆոնդային բյուջերի եկամուտները(հա. դրամ)
1. Ընդամենը ֆոնդային բյուջեի եկամուտներ
131 178,1
134 408
Ֆոնդային բյուջեի ծախսեր(հազ. դրամ)
167 665
133 163
11. ՏԵՂԱԿԱՆ ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐ
1.Համայնքապետարանի աշխատողների թվաքանակը, մարդ
որից՝
1.1 համայնքային ծառայողներ
49
31
2. Ապարատի պահպանման ծախսերը, ընդամենը (հազ. դրամ)
166 523
3. Ավագանու անդամների թվաքանակը
11
12. ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
Հիմնախնդիրը
Ակնկալվող լուծումը
Քաջարան
Բակային սպորտի և ֆիզկուլտուրայի զարգացում
Մարզահրապարակների վերակառուցում
Նախադպրոցական և արտադպրոցական կրթության զարգացում
Համայնքային մանկապարտեզների նորոգում, կահավորում, գույքով ապահովում
Մշակութային կառույցների բարելավում և զարգացում
Գրադարանների վերանորոգում, գրադարանային նոր տեխնոլոգիաների ներդրում
Աղբահանության և սանիտարական մաքրման աշխատանքների բարելավում
Առկա աղբահարթակների վերակառուցում, նոր աղբահարթակների կառուցում
Սանիտարական մաքրման աշխատանքների մեքենայացում
Կոյուղաջրերի մաքրման կայանի վերակառուցում
Բնակելի ֆոնդի բարելավում
Բազմաբնակարան շենքերի մուտքերի և աստիճանավանդակների վերանորոգում
Վերելակների արդիականացում
Վթարային շենքերի ամրացում
Ենթակառուցվածքների բարելավում
Փողոցների, համայնքային ճանապարհների հիմնանորոգում և բարեկարգում
Փողոցային լուսավորության համակարգերի արդիականացում
Փողոցների ջրահեռացման համակարգերի վերանորոգում/կառուցում
Հենապատերի հիմնանորոգում/կառուցում
Ջրամատակարարման արտաքին և ներքին ցանցերի հիմնանորոգում
Քաղաքային միջավայրի բարելավում
Քաղաքային զբոսայգու կառուցում
Պուրակների բարեկարգում/ կառուցում
Անտառպուրակների հիմնում
Փողոցային տնկարկների իրականացում
Խաղահրապարակների նորոգում/ կառուցում
Մթնոլորտային օդի պաշտպանություն
Մթնոլորտային օդի աղտոտվածության մշտադիտարկման ստացիոնար կայանի ստեղծում
Լեռնաձոր
Կենսաբազմազանության պահպանություն
Խախտված լեռնանտառային լանդշաֆտների վերականգնում
Նախադպրոցական կրթության զարգացում
Մանկապարտեզի նորոգում, կահավորում, գույքով ապահովում
Մշակութային կառույցների բարելավում
Գրադարանի վերանորոգում
Բնակավայրերի արտաքին լուսավորության համակարգերի արդիականացում
Ջրամատակարարման համակարգերի նորոգում
Նոր գերեզմանատան կազմակերպում
Խաղահրապարակների նորոգում/ կառուցումշ
Գեղի
Պուրակների և խաղահրապարակների բարեկարգում/ կառուցում
Քաջարանց
Ճանապարհների և փողոցների վերանորոգում/ բարեկարգում
Բնակավայրերի արտաքին լուսավորության համակարգերի կառուցում/արդիականացում
Արարողությունների տան վերանորոգում
Նոր Աստղաբերդ
Համայնքային կենտրոնի վերանորոգում
ԿԵՆՏՐՈՆԸ ՔԱՋԱՐԱՆ ՔԱՂԱՔԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ԴԻՐՔԸ Քաջարան քաղաքը գտնվում է ՀՀ Սյունիքի մարզում, Ողջի գետի ափին, Զանգեզուրի լեռնաշղթայի արևելյան ճյուղավորումների վրա, մարզկենտրոն Կապանից 25կմ հարավ-արևմուտք; Հեռավորությունը Երևանից՝ 345կմ, Իրանի Իսլամական Հանրաապետությունից՝ 50կմ: Բարձրությունը ծովի մակարդակից 1750-1800 մ: ՏԱՐԱԾՔԸ Քաղաքի տարածքը սահմանակից է արևմուտքում Քաջարանց, իսկ արևելքում՝ Լեռնաձոր գյուղական համայնքներին: Քաղաքը կառուցված է Ողջի գետի երկու բարձրադիր ափերին, բավականին նեղ աստիճանաձև սարավանդի վրա :Ռելիեֆը բարդ լեռնային է, խիստ կտրտված Ողջի գետի բազմաթիվ վտակներով;Ռելիեֆ գոյացնող հիմնական գործոնները՝ էրոզիա, հողմահարություն, տեղատարում /սողանքներ / և մարդու տնտեսական գործունեություն: ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԹԻՎԸ -8362 Քաջարան համայնքը կազմավորվել է ««Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ 2017 թվականի հունիսի 9-ի ՀՕ-93-Ն օրենքի համաձայն, Քաջարանի տարածաշրջանի 12 համայնքների միավորման արդյունքում։ Քաջարան համայնքում ընդգրկվել են ք Քաջարանը, գ Քաջարանցը, գ Լեռնաձորը, Անդոկավան բնակավայրը, Բաբիկավան բնակավայրը, Նոր Աստղաբերդը, Ձագիկավան բնակավայրը, Գեղի բնակավայրը, Գեղավանքը, Կավճուտը, Գետիշենը, Կաթնառատը:
Վարչական տարածքի մակերեսը՝ 11900 հա;Սահմանակից է Քաջարան քաղաքային, Լեռնաձոր, Գեղի, Նոր Աստղաբերդ և Տաշտուն գյուղական համայնքներին, արևմուտքում՝ պետական սահմանին;Ընդգրկում է Քաջարան գյուղական բնակավայրը;Վարչական տարածքում են գտնվում Շիվդինանց/Շաբադին/,Չաթեր հին գյուղատեղիները, Նապատ,, կիկիլոպյան ամրոցի /մ․թ․ա 2-րդ հազ/ավերակների հետքերը;Քաջարան գյուղը գտնվում է Ողջի գետի ձախ բարձրադիր ափին, 1950մ ․ծ․մ․բ Քաջարան քաղաքից 3 կմ արևմուտք;1956թ միավորվել է Քաջարան ավանի հետ, 1992թ վերականգնվել է որպես առանձին համայնք;Ունի եկեղեցի՝ Սուրբ Հակովբ/17-րդ դար/;
Նոր Աստղաբերդ գյուղը գտնվում է Գեղի գետի վերին հոսանքի ձախ ափին;1850մ ծ․մ․բ Գեղի գյուղից 6,4 կմ հյուսիս-արևմուտք;Հեռավորույթունը մարզկենտրոնից ՝ 34 կմ;Տարածքում պահպանվել են եկեղեցու և հին գյուղերի ավերակները;/17-18 րդ դարեր/
Աջաբաջ գյուղը գտնվում է Գեղի գետի ափին 1950մ ծ․մ․բ, Գեղի գյուղից 5,5 կմ հյուսիս-արևմուտք;Գյուղն ունի 17-րդ դարի եկեղեցի;
Գետիշեն գյուղը գտնվում է Գեղի գետի և նրա Կարդ վտակի միախառնման տեղում, Գեղի գյուղից 3 կմ արևմուտք 1625 մ ծ․մ․բ
Ոչեթի գյուղը գտնվում է Գեղի գետի աջակողմյան Քուռակաջուր վտակի ձախակողմյան բարձրադիր ափին, Գեղի գյուղից 3 կմ արևմուտք 1950 մ ծ․մ․բ; Գյուղի տարածքում հին եկեղեցու ավերակներ են նշմարվում;
Բաբիկավան (Բարիկավան) բնակավայրը գտնվում է Գեղի գետի ստորին ավազանում, գետի ձախ ափին, 1290 մ ծ․մ․բ․, Քաջարան քաղաքից 12 կմ հյուսիս-արևելք:
Անդոկավան բնակավայրը գտնվում է Ողջի գետի ափին, 1230 մ ծ․մ․բ․, Քաջարան քաղաքից 11․2 կմ հյուսիս-արևելք; Գետից աջ գտնվող թաղամասը կոչվում է Թռչնոց:Վերին Գիրաթաղ գյուղը գտնվում է Ողջի գետի ձախ կողմում, Կապանից 19 կմ հյուսիս-արևմուտք, 1700 մ ծ․մ․բ․:
Ներքին Գիրաթաղ գյուղը գտնվում է Ողջի գետի ձախ կողմում, Վերին Գիրաթաղ գյուղից 4 կմ հարավ-արևելք, 1440 մ ծ․մ․բ․:
Վարչական տարածքի մակերեսը՝ 17100 հա: Սահմանակից է Քաջարան, Լեռնաձոր, Նոր Աստղաբերդ, Տաթև, Շենաթաղ, Լոր գյուղական համայնքներին: Ընդգրկում է Գեղի, Գեղավանք, Կարդ, Կիցք, Քարուտ, Վերին Գեղավանք գյուղական բնակավայրերը: Գեղի գյուղը գտնվում է Գեղի գետի միջին ավազանում, գետի աջ ափին, 1600 մ ծ․մ․բ․, Քաջարան քաղաքից 24 կմ հեռավորության վրա: Հիշատակվում է 9-10-րդ դարերից; Գյուղում 10-րդ դարի եկեղեցու և գերեզմանոցի հետքեր կան: Այստեղ էր գտնվում Սյունիք աշխարհի նշանավոր Գեղի բերդը: Գեղավանք գյուղը գտնվում է Գեղի գետի ձախակողմյան վտակ Քարագլուխ գետակի ձորահովտում, 1900 մ ծ․մ․բ․, Գեղավանք գյուղից 2 կմ դեպի հյուսիս: Շրջակայքում նշմարվում են ՛՛Իմաստնոց", "Սուխան", "Տոնաշեն" հին գյուղատները:Կարդ գյուղը գտնվում է գեղի գետակի կարդ գետակի ափին, 1900 մ ծ․մ․բ․, Քաջարան քաղաքից 29կմ հեռավորության վրա: Պահպանվել են նաև 17-րդ դարի երկու եկեղեցիների, 12-րդ դարի ամրոցի ավերակներ, իսկ գյուղից 3 կմ հյուսիս-արևմուտք՝ Վերին Կարդ գյուղի ավերակները:Կիցք գյուղը գտնվում է Գեղի գետի ձախակողմյան Կահուրդ վտակի վերնագավառում, 2050 մ ծ․մ․բ․, Գեղի գյուղից 8 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք: Գյուղում կա ուշ շրջանի կանգուն եկեղեցի և 17-րդ դարի արձանագրությամբ տապանաքար:Քարուտ գյուղը գտնվում է Գեղի գետի ձախակողմյան Կահուրդ վտակի ձորահովտում, 1950 մ ծ․մ․բ․, Գեղի գյուղից 6 կմ հյուսիս-արևմուտք: Գյուղի հարավային մասում բերդի ավերակներ են նշմարվում:
Լեռնաձոր (նախկին Քրդիկանց), գյուղը գտնվում է Քաջարան քաղաքից 4 կմ դեպի արևելք, Քաջարան-Կապան ավտոմայրուղու վրա, 1650 մ ծ․մ․բ․։Վարչական տարածքի մակերեսը՝ 15730հա։ Սահմանակից է Քաջարան և Կապան քաղաքային, Քաջարան, Գեղի, Տաշտուն, Լիճք, Ծավ, Շիկահող, Գեղանուշ, Ձորաստան, Վանեք, Անտառաշատ գյուղական համայնքներին։ Ընդգրկում է Կաթնառատ, Փուխրուտ, Կավճուտ, Բաբիկավան (Բարիկավան), Անդոկավան, Ձագեձոր (Ձագիկաձոր, Մուսալամ, Մուսաշաղ), Ներքին Գիրաթաղ, Վերին Գիրաթաղ բնակավայրերը։ Գյուղի վարչական տարածքում են գտնվում Լեռնաձոր (Տիրնիք, Տինիք, Քրդիկանց), Դալարձոր (Քոլագեղ, Դիլլար, Դալուլար), Բողաջիղ, Հին Փիրմազրա, Ընչաձոր (Մալալու), հին գյուղատեղիները, Շլորուտ, Բաղակու քար (4-18-րդ դդ․), Սուրբ Գևորգ (12-րդ դ․), Սուրբ Կաթողիկե (5-6-րդ դդ․)եկեղեցիների ավերակները։ Մինչև 1958 թ․ գտնվում էր ներկա դիրքից 2 կմ դեպի հյուսիս, 2000 մ ծ․մ․բ․։ Հին գյուղատեղում պահպանվել է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (17-րդ դար)։Փուխրուտ գյուղը գտնվում է Փուխրուտ գետակի վերին ավազանում, 2050 մ ծ․մ․բ․, լեռնաձոր գյուղից 7․5 կմ դեպի հարավ։ Գյուղում կանգուն է 17-րդ դարի Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին։ Կաթնառատ գյուղը գտնվում է Փուխրուտ գետակի վերին ավազանում, 2000 մ ծ․մ․բ․, Լեռնաձոր գյուղից 6․5 կմ դեպի հարավ։ Ներկայիս գյուղը հիմնվել է 18-րդ դարի վերջին։ Կավճուտ (Հովշուտ, Ղովշուտ) գյուղը գտնվում է Գեղի գետի վտակի աջափնյա ձորալանջին, 1300 մ ծ․մ․բ․, Քաջարան քաղաքից 13․5 կմ հյուսիս-արևելք։ Ձագեձոր (Ձագիկձոր, Մուսաշաղ, Մուսալամ) գյուղը գտնվում է Ողջի գետի աջ ափին, Քաջարան-Կապան ավտոմայրուղու վրա, 1300 մ ծ․մ․բ․, Քաջարան քաղաքից 9․5 կմ հյուսիս-արևելք։ Գյուղում կա 11-13-րդ դդ․ կիսավեր եկեղեցի և հին գերեզմանոց։
Բնակչությունը Մի մասի նախնիները գաղթել են Պարսկահայաստանից։ Լեռնաձորի ազգաբնակչության փոփոխությունը.
Facebook
Location on Google Maps
YouTube